Các chất phụ gia thực phẩm được bổ sung thêm vào thực phẩm giúp bảo quản hay cải thiện hương vị, bề ngoài của chúng…
Nhiều chất phụ gia dùng trong chế biến thực phẩm có thể gây tác dụng phụ tiềm ẩn đối với sức khỏe con người.
Dưới đây là một số chất phụ gia cần lưu ý trong chế biến thực phẩm: 1. Chất béo chuyển hóa
Chất béo chuyển hóa, còn được gọi là dầu hydro hóa một phần, từng được sử dụng rộng rãi trong thực phẩm chế biến sẵn nhờ khả năng cải thiện kết cấu và thời hạn sử dụng. Tuy nhiên, nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất béo chuyển hóa làm tăng mức cholesterol LDL “xấu” và tăng nguy cơ mắc bệnh tim.
Năm 2003, Đan Mạch trở thành quốc gia đầu tiên cấm sử dụng chất béo chuyển hóa. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), kể từ tháng 5/2020, Bangladesh, Ấn Độ, Paraguay, Philippines và Ukraine cũng đã thông qua các chính sách loại bỏ chất béo chuyển hóa theo phương pháp tốt nhất.
Chất béo chuyển hóa làm tăng mức cholesterol LDL “xấu” và tăng nguy cơ mắc bệnh tim.
2. Thuốc nhuộm thực phẩm nhân tạo
Thuốc nhuộm thực phẩm tổng hợp thường được sử dụng để tăng màu sắc của thực phẩm và đồ uống đã qua chế biến. Một số nghiên cứu đã gợi ý mối liên hệ giữa một số loại thuốc nhuộm thực phẩm và tình trạng hiếu động thái quá ở t.rẻ e.m, cũng như các tác dụng gây ung thư tiềm ẩn. Na Uy, Phần Lan, Pháp, Áo và Anh đã cấm sử dụng thuốc nhuộm thực phẩm.
Một số loại thuốc nhuộm thực phẩm có liên quan đến tình trạng hiếu động thái quá ở t.rẻ e.m…
3. Natri nitrit/Nitrat
Natri nitrit và natri nitrat thường được sử dụng làm chất bảo quản trong các loại thịt chế biến sẵn như thịt xông khói, xúc xích và thịt nguội. Khi nấu ở nhiệt độ cao, các hợp chất này có thể tạo thành nitrosamine, được biết đến là chất gây ung thư. Trong khi natri nitrit/nitrat vẫn được phép sử dụng với số lượng nhỏ làm chất bảo quản, một số quốc gia như Na Uy, Thụy Điển, Canada và Đức đã áp đặt giới hạn sử dụng chất này trong thịt chế biến.
4. Olestra
Olestra là chất thay thế chất béo được sử dụng trong một số loại đồ ăn nhẹ để giảm hàm lượng calo. Tuy nhiên, olestra có thể gây ra tác dụng phụ về tiêu hóa như tiêu chảy và đau bụng, đồng thời có thể cản trở việc hấp thu các vitamin tan trong chất béo. Do những lo ngại này, việc sử dụng olestra đã bị hạn chế ở các quốc gia như Anh và Canada.
5. Dầu thực vật brom hóa (BVO)
Dầu thực vật brom hóa được thêm vào một số loại đồ uống, chẳng hạn như soda có hương cam quýt, để giúp nhũ hóa hương liệu và ngăn ngừa sự phân tách. Tuy nhiên, dầu thực vật chứa brom – chất có liên quan đến các vấn đề sức khỏe như triệu chứng thần kinh và rối loạn tuyến giáp. Hơn 100 quốc gia đã cấm hoặc hạn chế sử dụng BVO trong thực phẩm và đồ uống.
6. Kali bromate
Kali bromate là một chất phụ gia thực phẩm được sử dụng để tăng cường độ đặc của bột và cải thiện kết cấu của các món nướng. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng kali bromat là chất gây ung thư ở động vật và nó cũng có thể gây nguy cơ ung thư cho con người. Việc sử dụng kali bromate đã bị cấm ở Châu Âu, Canada và Trung Quốc…
7. Acesulfame kali (Ace-K)
Chất làm ngọt nhân tạo
Acesulfame kali là chất làm ngọt nhân tạo được sử dụng để làm ngọt nhiều loại thực phẩm và đồ uống, bao gồm nước ngọt, món tráng miệng và kẹo cao su. Mặc dù acesulfame kali được chấp thuận sử dụng ở nhiều quốc gia, nhưng một số nghiên cứu đã gây lo ngại về tính an toàn của nó, bao gồm cả khả năng gây ung thư.
8. Dư lượng glyphosate
Glyphosate là một loại thuốc diệt cỏ được sử dụng rộng rãi, phun lên cây trồng để kiểm soát cỏ dại. Mặc dù bản thân glyphosate không được sử dụng làm phụ gia thực phẩm nhưng dư lượng glyphosate đôi khi có thể được tìm thấy trên các sản ph ẩm thực phẩm, đặc biệt là những sản phẩm được làm từ cây trồng thông thường.
Một số nghiên cứu cho rằng glyphosate có thể gây ung thư, mặc dù các cơ quan quản lý đã kết luận rằng nó khó có thể gây rủi ro đáng kể cho sức khỏe con người khi sử dụng theo chỉ dẫn. Ở Pháp, Hà Lan và Bỉ, glyphosate bị cấm sử dụng trong gia đình. Ở Đức có lệnh cấm một phần việc sử dụng glyphosate. Việt Nam là quốc gia duy nhất ở châu Á cấm hoàn toàn việc sử dụng hóa chất này.
9. Butylat hydroxyanisole (BHA) và butylat hydroxytoluene (BHT)
BHA và BHT là chất chống oxy hóa tổng hợp được sử dụng để bảo quản thời hạn sử dụng của thực phẩm chế biến sẵn và ngăn ngừa tình trạng ôi thiu trong chất béo và dầu.
Mặc dù cả BHA và BHT đều được coi là an toàn khi sử dụng với lượng nhỏ cho con người nhưng một số nghiên cứu lại cho rằng chúng có thể có đặc tính gây ung thư. Một số nước châu Âu, Anh và Nhật Bản đã cấm sử dụng BHA và BHT.
10. Thực phẩm đã qua chế biến ở mức độ cao
Thực phẩm đã qua chế biến ở mức độ cao thường chứa nhiều loại chất phụ gia, chất bảo quản và thành phần nhân tạo. Một số chất trong đó có thể có đặc tính gây ung thư hoặc các ảnh hưởng xấu khác đến sức khỏe.
Do đó, nhiều chuyên gia y tế khuyên bạn nên giảm thiểu tiêu thụ thực phẩm đã qua chế biến kỹ, để thay thế bằng những thực phẩm nguyên hạt, được chế biến tối thiểu…
Loại chất béo nào không tốt cho tim mạch
Chất béo cần thiết cho cơ thể nhưng có những loại không tốt cho sức khỏe tim mạch đâu bạn nhé.
Chất béo
Chất béo bão hòa không tốt cho sức khỏe tim mạch. Nguồn ảnh: Internet
Chất béo là một dạng Lipid. Chúng thuộc nhóm cung cấp năng lượng, cùng với chất bột đường, chất đạm, nhưng chất béo cung cấp nguồn năng lượng đậm đặc nhất. Chất béo bao gồm một nhóm các hợp chất hòa tan trong các dung môi hữu cơ và thường không hòa tan trong nước và nhẹ hơn nước.
Chất béo là một phần dinh dưỡng cần thiết của cơ thể
Bổ sung năng lượng thiết yếu
Chất béo là một nguồn năng lượng dồi dào. Nó cung cấp 9 calo mỗi gam, trong khi protein và carb mỗi loại chỉ cung cấp 4 calo mỗi gam. Chất béo tích trữ trong cơ thể giúp bảo vệ các cơ quan, giữ ấm cho cơ thể và bổ sung một nguồn năng lượng dồi dào khi đói.
Điều hoà hoạt động hoocmon và gen
Chất béo điều hòa sản xuất hoóc-môn sinh sản và steroid, cũng như các gen liên quan đến tăng trưởng và trao đổi chất.
Hỗ trợ phát triển não
Hấp thụ một lượng vừa đủ chất béo rất quan trọng cho não bộ, bao gồm cả tâm trạng.
Vận chuyển hấp thụ vitamin tan
Vitamin A, D, E và K phải được dùng chung với chất béo để được hấp thụ một cách tốt nhất.
Tránh sử dụng chất béo chuyển hóa và hạn chế sử dụng chất béo bão hòa
Chất béo bão hòa: Hầu hết chất béo bão hòa là chất béo động vật được tìm thấy trong các loại thịt và các sản phẩm từ sữa. Nguồn chất béo bão hòa bao gồm: Mỡ bò, mỡ lợn, da gà; Sản phẩm từ sữa như bơ, phô mai, kem; Các loại dầu dừa, dầu cọ…
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, tiêu thụ nhiều chất béo bão hòa có thể làm tăng cholesterol xấu (LDL). Mức LDL cao có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Bạn càng ăn nhiều chất béo bão hòa thì dường như bạn càng có nhiều LDL trong cơ thể. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng không phải tất cả LDL đều xấu.
Loại thực phẩm chứa chất béo bão hòa cũng có ảnh hưởng khác nhau đến sức khỏe tim mạch. Nghiên cứu cho thấy, tiêu thụ các sản phẩm từ sữa có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Đồng thời, ăn nhiều thịt chế biến sẵn trong chế độ ăn uống có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Vì vậy, sử dụng chất béo từ các sản phẩm sữa được coi là một lựa chọn an toàn và nên tránh các loại thịt đã qua chế biến.
Chất béo chuyển hóa: Chất béo chuyển hóa là một loại axit béo có hại được tìm thấy nhiều trong các loại thực phẩm chế biến sẵn. Nếu chúng ta thường xuyên ăn loại chất béo này thì sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch bởi cấu trúc hóa học của chất béo chuyển hóa có khả năng làm tăng cholesterol xấu và làm giảm lượng cholesterol tốt.
Hầu hết chất béo chuyển hóa là nhân tạo và được tìm thấy trong thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm chiên, thức ăn nhanh, các loại đồ nướng, bánh ngọt… Chất béo chuyển hóa cũng được tìm thấy một lượng nhỏ trong các thực phẩm làm từ sữa, thịt động vật…
Tuy nhiên, chất béo chuyển hóa tự nhiên không đáng lo ngại bằng chất béo chuyển hóa nhân tạo. Chúng được tạo nên bởi mỡ và dầu qua tinh chế, xuất hiện trong thực phẩm chế biến thông qua cách sử dụng dầu thực vật được hydro hóa hoặc hydro hóa một phần (chiên ngập dầu, nướng….).
Để tránh chất béo chuyển hóa và hạn chế chất béo bão hòa thì cách tốt nhất là cần thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, ưu tiên các chất béo lành mạnh, tăng cường ăn rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt… thay vì những thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhanh.
